Μεγάλη είναι η συζήτηση που έχει ανοίξει τον τελευταίο καιρό σχετικά με τα ενεργειακά κοιτάσματα και αποθέματα που υπάρχουν στον ελλαδικό χώρο. Η όλη κουβέντα όπως είναι φυσικό έχει πυροδοτήσει μια σειρά από καυτά ερωτήματα τα οποία, για το οικονομικό, καλό όλων μας θα πρέπει κάποια στιγμή να απαντηθούν.



Έχουμε σαν χώρα κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου που θα μπορούσαν όχι μόνο να καλύψουν τις ανάγκες μας αλλά και να μας οδηγήσουν σε εξαγωγές ενέργειας; Υπάρχουν νότια της Κρήτης, και στην ευρύτερη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, θαλάσσιες περιοχές της Κύπρου, της Αιγύπτου, του Ισραήλ και του Λιβάνου, στις οποίες έχει εντοπιστεί ένα νέο ενεργειακό κέντρο με την δύναμη να «ποτίζει» με φυσικό αέριο ολόκληρη την Ευρώπη; Είναι αλήθεια τα όσα λέγονται για τον ρόλο του Ισραήλ, που θέλει να κατασκευάσει υποθαλάσσιο αγωγό που με γεωπολιτικά και οικονομικά οφέλη τόσο για το Τελ Αβίβ, όσο και για τη Λευκωσία, την Αθήνα και τη Ρώμη; Υπάρχει η δυνατότητα η χώρα μας να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματα αυτά, αν υπάρχουν, στο Ιόνιο και το Αιγαίο και με τον τρόπο αυτό να απαλλαγεί από τα «δεσμά» της τρόικας και του Μνημονίου και να ευημερήσει;

Είναι μόνο μερικά από τα ερωτήματα που γεννιούνται στο μυαλό όλων μας όταν ανοίγει διάλογος για το συγκεκριμένο ζήτημα.

Απαντήσεις προσπάθησαν να δώσουν επιστήμονες και ειδικοί στα ενεργειακά, στο πλαίσιο συνεδρίου που διοργανώθηκε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες η Ελλάδα θεωρείται υποσχόμενη, αλλά ταυτόχρονα και ανεξερεύνητη περιοχή, κυρίως σε μεγάλα βάθη, εκεί όπου μπορεί να υπάρχει βιοαέριο.

Όπως τονίζουν ο κ. Αντώνης Φώσκολος, ομότιμος καθηγητή του Τμήματος Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης και ο κ. Κωνσταντίνος Νικολάου Γεωλόγος Πετρελαίων-Ενεργειακός Οικονομολόγος «ο υποθαλάσσιος χώρος που βρίσκεται μεταξύ Κύπρου–Ισραήλ–Αιγύπτου-Κρήτης θα μπορούσε να περικλείει συνολικά, αποδεδειγμένα και πιθανά αναμενόμενα προς ανακάλυψη και παραγωγή αποθέματα υδρογονανθράκων της τάξης των 15 τρισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (m3). Εάν λάβουμε υπόψη ότι η Ευρώπη των 25 καταναλώνει σήμερα περί τα 500 δις. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου το χρόνο, τα αποθέματα αυτά αντιπροσωπεύουν τις ανάγκες της για 30 χρόνια.

Οι ετήσιες απαιτήσεις της Ελλάδας σε φυσικό αέριο ανέρχονται σε 3,4 δις. κυβικά, ενώ τα αποθέματα είναι περισσότερα από 3,5 τρισεκατομμύρια. Δηλαδή η Ελλάδα έχει αποθέματα για χίλια χρόνια, ή καλύτερα έχουμε τεράστιες ποσότητες προς εξαγωγή».

Προκλήσεις και πετρέλαια



Συνεχίζοντας ο κος Φώσκολος επισημαίνει πως «Νότια της Κρήτης, στην ονομαζόμενη «Λεκάνη του Ηροδότου», υπάρχουν τρεις ελπιδοφόρες περιοχές. Μία νότια της Γαύδου, μία νότια της Μεσσαράς και μία νοτιοανατολικά της Ιεράπετρας στην περιοχή της «Λεκάνης του Ηρόδοτου» που είναι πάρα πολύ ελκυστική».

Τα συγκεκριμένα κοιτάσματα αποτελούν κομμάτι μιας μεγάλης περιοχής, πλούσιας σε υδατάνθρακες και η οποία εκτείνεται στους θαλάσσιους χώρους της Αιγύπτου, της Κύπρου, του Ισραήλ και του Λιβάνου, καθώς και προς Δυσμάς.

Δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες οι οποίοι συμφώνησαν πως μεγάλα κοιτάσματα, ίσως και μεγαλύτερα από αυτά που υπάρχουν στο Αιγαίο, είναι αυτά που βρίσκονται στο Ιόνιο και στην περιοχή νότια της Κρήτης. Με την κατανόηση αυτών των δεδομένων η Τουρκία έχει αλλάξει τη στάση της εξωτερικής της πολιτικής, κάνοντάς την πιο επιθετική, διευρύνοντας τις προκλήσεις της σε περιοχές ανάμεσα στην Κρήτη και την Κύπρο, και νοτίως της Κύπρου.

Πρέπει να επισημάνουμε πως η Τουρκία έχει ήδη κάνει παραχωρήσεις για έρευνα σε περιοχές τμήματα των οποίων είναι εντός της ελληνικής και της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).


Ισραήλ
Από την πλευρά του Τελ Αβίβ έχει δώσει μεγάλη σημασία στην ύπαρξη κοιτασμάτων ενέργειας στη Ν.Α. Μεσόγειο. Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν πως κατά την διάρκεια της επίσκεψης Νετανιάχου στη χώρα μας, προτάθηκε στον Έλληνα πρωθυπουργό η κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού για τη διοχέτευση αυτών των κοιτασμάτων στην Ευρώπη. Ένας αγωγός που θα ξεκινάει από την Χάϊφα του Ισραήλ, και θα καταλήγει στο Μπάρι της Ιταλίας, αξιοποιώντας με τον τρόπο αυτό τα όποια κοιτάσματα της Δυτικής Ελλάδας.

Οφέλη
Όπως είναι φυσικό  τα δεδομένα αυτά θα επιφέρουν διπλά οφέλη για την χώρα μας. Η δημιουργία ενός αγωγού που θα τροφοδοτεί ενεργειακά ολόκληρη την Ευρώπη γεωστρατηγικά θα τοποθετεί την Ελλάδα σε ένα πιο ασφαλές περιβάλλον, από την στιγμή που θα είναι πολλοί οι ενεργειακά εξαρτώμενοι από αυτήν. Σε οικονομικό επίπεδο τα οικονομικά οφέλη μόνο και μόνο από την εκμετάλλευση του ελληνικού τμήματος της «Λεκάνης του Ηροδότου», χωρίς να υπολογιστεί το Ιόνιο, θα είναι τεράστια. Όπως επισημαίνει ο κ. Φώσκολος , «το ακαθάριστο κέρδος υπολογίζεται στα 795 δις. δολάρια.

Μόνον το 20% των ακαθαρίστων εσόδων να πάρουν οι κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Κύπρου, το οικονομικό όφελος ανέρχεται σε 159 με 212 δις. δολάρια ανά χώρα. Επειδή, ακόμα, η διάρκεια ζωής ενός κοιτάσματος εκτιμάται στα 30-35 χρόνια, υπολογίζεται ότι το ετήσιο όφελος θα ανέρχεται στα 7,07 δισ. δολάρια ετησίως. Με αυτά τα ποσά η Ελλάδα βγάζει όλα τα χρέη της». Παράλληλα, τονίζουν οι ειδικοί, έτσι «θα γίνει εφικτή στη χώρα μας η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από το φυσικό αέριο με κόστος κιλοβατώρας τουλάχιστον 2 φορές φθηνότερο από ότι μας δίνουν οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ)».

Δεν πρέπει να ξεχνάμε επίσης πως η Νορβηγική TGS-NOPEC, μια από τις μεγαλύτερες γεωφυσικές εταιρείες στον κόσμο, εξέφρασε το ενδιαφέρον της προς την Ελλάδα, αλλά ουδέποτε πήρε κάποια απάντηση. Ειδικοί πάνω στα ενεργειακά τονίζουν πως «η Νορβηγική κυβέρνηση αγοράζει τα Ελληνικά ομόλογα και ότι η πολύ μεγάλη νορβηγική εταιρεία Statoil έχει πάρει από την Αιγυπτιακή κυβέρνηση την άδεια έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στο νότιο τμήμα της λεκάνης του Ηρόδοτου. Ακόμα, άλλη μια εταιρεία που είναι βέβαιον ότι θα ενδιαφερθεί, είναι η αμερικάνικη Noble Enterprise, η οποία έχει αναλάβει την έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων στο Ισραήλ, την Κύπρο και προσβλέπει και στο Λίβανο μόλις γίνουν οι παραχωρήσεις στον θαλάσσιο χώρο στις αρχές του 2011».


Η αδράνεια
«Σε αντίθεση με την Κύπρο και το Ισραήλ, που προωθούν ταχύτατα την έρευνα και εκμετάλλευση στις περιοχές τους -υπογραμμίζουν οι ειδικοί- η χώρα μας δεν φαίνεται να έχει κάποια προτεραιότητα για την συστηματική προσέλκυση επενδύσεων σε αυτόν τον τομέα». Η Ελλάδα, τονίζει ο κ. Κ. Νικολάου, «αποτελεί αρνητικό παράδειγμα, όπου η έλλειψη πολιτικής στα θέματα έρευνας πετρελαίου οδήγησε σε αδυναμία άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων και σε αμφισβητήσεις της ΑΟΖ, αλλά και των θαλασσίων συνόρων της. Από την κυριαρχία στο Αιγαίο πριν το 1974 κατέληξε στο πάγωμα κάθε δικαιώματος πέραν των 6 μιλίων. Η Κυπριακή Δημοκρατία αντίθετα, χρησιμοποιεί τις έρευνες πετρελαίου για να τονίσει την υπόστασή της και τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Τέλος η χρησιμοποίηση της έννοιας της ΑΟΖ, θα ευνοούσε την Ελλάδα».

Ο κ. Φώσκολος, πάντως, είναι κατηγορηματικός. «Τα αποθέματα των υδρογονανθράκων της Ελλάδας και Κύπρου –λέγει- είναι αποθέματα της ΕΕ. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα δεν μπορεί να τα «παζαρεύει» με την Τουρκία εν αγνοία της ΕΕ». Κατά τον ίδιον δε, οι προτάσεις είναι απλές: «1.Προχωρούμε στην έκδοση ΦΕΚ που καθορίζει την Ελληνική ΑΟΖ. 2.Προχωρούμε στις γεωφυσικές έρευνες σε όλη την Δυτική Ελλάδα, Ιόνιο και Κρήτη. 3.Αμέσως μετά, προχωρούμε σε παραχωρήσεις έρευνας κοιτασμάτων υδρογονανθράκων» Και καταλήγει: «Αυτά έπραξε η Κυπριακή κυβέρνηση και έγραψε τις αντιδράσεις της Τουρκίας στα παλιά της τα παπούτσια. Εμείς δεν έχουμε τα κότσια;»

ΠΗΓΗ